Formy testamentu i jego kryteria

Przygotowanie testamentu ma na celu przekazanie własnego dobytku jako następstwo śmierci. Testament jest pismem urzędowym, w którym przedstawia się osoby, jakie otrzymają spadek. By testament był pełnomocny musi wypełnić parę kryteriów zapisanych w prawie spadkowym. Przede wszystkim osoba planująca przygotować testament, musi posiadać zdolność czynności prawnych oraz przygotować go samodzielnie przy pełnej świadomości czynu. Testament ma moc jedynie w momencie otwarcia spadku, czyli po śmierci testatora. Wcześniej oddanie dobytku na bazie testamentu jest bezprawne. Według prawa spadkodawca ma prawo zapisać testament w trzech formach, ale według każdej z nich należy spełniać wskazane przez prawo warunki.

Jakie są formy testamentu?

Testament własnoręczny – w tej formie testator musi zapisać całą treść testamentu własnoręcznie oraz uzupełnić go datą i podpisem. Bardzo ważne jest, by z treści w pełni wynikało, jakim osobom przepisany zostanie majątek oraz w jakiej części, jeśli np. zostanie podzielony pomiędzy większą liczbę osób. W takiej formie niedopuszczalny jest wydruk z komputera.

Testament ustny urzędowy – przygotowuje się go zazwyczaj jako akt notarialny. Z praktyki notariuszy wynika, że lepiej jest wybrać ten rodzaj testamentu, nie tylko z uwagi na to, że notariusz zatroszczy się o zgodność dokumentu. Pisane ręcznie testamenty są najczęściej podważane, kiedy dochodzi do sporów pomiędzy spadkobiercami. Sporządzenie testamentu w kancelarii notariusza zapewnia, że dokument będzie zgodny z wymogami . Spisuje się go w towarzystwie 2 świadków, którzy tak samo jak spadkodawca i notariusz zostawiają podpisy potwierdzające przygotowanie dokumentu. Innym poświadczeniem jest także protokół spisywany w trakcie spotkania.

Testament ustny szczególny – obowiązuje tylko wtedy, gdy istnieje prawdopodobieństwo nagłej śmierci testatora. Dotyczy to sytuacji szczególnych np. wojny, epidemii, ciężkiej choroby. W tej formie testament może zostać przygotowany w jednoczesnej obecności trzech świadków oraz musi zostać spisany, a następnie podpisany przez co najmniej 2 świadków.

Istotne jest także to, że każdy testament stanie się nieobowiązujący jeśli spadkodawca przygotuje go pod przymusem albo w wyniku błędu, czyli jeśli nie będzie sporządzony świadomie oraz z własnowolnie. Co więcej testament określa wolę tylko jednej osoby, dlatego nie może zostać spisany na przykład wspólnie przez małżonków.

Sporządzenie testamentu u notariusza w kancelarii notarialnej daje korzyści

Notariusz ma za zadanie nie zgodzić się na zapis testamentu jeżeli tylko nie jest pewien, czy spadkodawca chce go sporządzić pod przymusem albo nie jest całkowicie świadomy swojej decyzji. Gdy nie ma co do tego żadnych wątpliwości, na równi z bazową zaletą – pewnością, że przygotowany u notariusza dokument jest zgodny pod względem prawnym oraz ważny, wyróżniamy także inne zyski wynikające ze sporządzenia testamentu w formie aktu notarialnego.

Dzięki asyście notariusza spisanie dokumentu nie powinno być trudne, a dodatkowo jego postanowienia będą łatwe w odbiorze oraz nie pozostawią wątpliwości pod względem woli testatora. Testament w formie aktu notarialnego będzie trudniejszy do podważenia w przypadku sporów pomiędzy spadkobiercami oraz osobami trzecimi, jakie nie zostaną zapisane w testamencie.

Co więcej, warto pamiętać, że wszystkie akty notarialne przygotowane u notariusza muszą być przechowywane w kancelarii notarialnej. Wszystkie osoby uczestniczące otrzymują zaledwie odpis. Za sprawą tego oryginał przechowywany jest bezpiecznie i nawet jeśli odpis ulegnie zniszczeniu albo zaginie, bez większych przeszkód można uzyskać kolejny u notariusza.

Przygotowanie testamentu u notariusza pozwala też na umieszczenie go w Rejestrze Testamentów. To baza danych, dzięki której spadkobiercy mogą odszukać informację, w której kancelarii notarialnej znajduje się testament, w którym są uwzględnieni. W Rejestrze nie ma dostępu do treści testamentu, a wiadomość o tym, że dana osoba spisała testament jest ukryta do jej śmierci. Rejestr tylko i wyłącznie pomaga zlokalizować miejsce testamentu, a sam wpis jest darmowy, własnowolny i w każdej chwili można z niego zrezygnować.

Czy w testamencie można przekazać komuś konkretną rzecz?

Przepisanie konkretnej rzeczy majątku jest możliwe tylko przy zastosowaniu testamentu w formie aktu notarialnego i tylko w formie zapisu windykacyjnego. Decydując się na ten zapis u notariusza, zyskujemy możliwość przekazania przedmiotu majątkowego (np. samochód, mieszkanie, obraz itp.), prawo majątkowe zbywalne, a także przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne. Istotne jest, by w chwili otwarcia spadku ten konkretny przedmiot należał do spadkodawcy, inaczej taki zapis będzie nieważny.

Czy da się odwołać testament?

Pełnoprawnym testamentem stanie się ten sporządzony jako ostatni, z uwagi na to najłatwiejszym sposobem na odwołanie dokumentu, jest spisanie nowego. W nowym testamencie sporządzonym u notariusza, zaznacza się unieważnienie poprzedniego. Jeśli nie będzie tego wskazania nowy testament odwołuje wcześniejszy o tyle, o ile nie da się ich pogodzić. Innym sposobem jest zniszczenie testamentu albo odebranie mu cech, od których zależy jego ważność. Testament zostać odwołany tylko częściowo albo w całości.

Notariusz Toruń